Trikitixa XIX. mendearen amaieran Alpeetako langileek Euskal Herriratu zuteneko argazkiek txuri beltzean erakusten dutenez, gure aiton-amonen dantzaldiak trikitixaren soinupean astintzen ziren, ai, oi, ei, eta, halabeharrez, doinu berberekoak izango zirelakoan gaude aitona-amon haien lehendabiziko laztanaldi eta zirriak, erromerietako kristauen meza-nagusiaren ondoren izanagatik ere. Urteek aitzina, soinu txikiak iragan mendearen erdialdera baserritik hirirako jauziari eutsiko zion, emeki-emeki bada ere, eta baserri giroan bezainbeste estimatuko zen euskal ziudadeetako karriketan. Eta jakina; erretratuek kolorea bereganatzearekin batera, trikitixak ezinbestekoa zitzaion bere iraultzari ekin zion: arin-arinak, fandangoak, porrusaldak eta kalejiretaz gaindi armonizazio eta digitazio berriak eskaini ahal zituztela erakutsi baitzuten soinu txikiaren musikariek 80. hamarkadaren bueltan. Hartara, bikote banaezina zirudien panderoari eta soinu txikiari bateria, gitarra eta baxua batu zitzaizkien, garai batez nekazari zen trikia rock kontzertuetan telonero edota irrati formuletako hit paradean buru ibiltzeraino. Dena dela, doinu berriagoen giroan bustitako gazteagoen muxu-korapilatuagoak ez ditugu lerro hauetan orain aipatuko polaroid arrastorik ez dagoenez. Aitzitik, egun, argazkilaritza jada digitalizatuta dagoen honetan, zertan da guztia? Hauxe da galdera.